Mówi się, że zemsta najlepiej smakuje na zimno. Jest ona reakcją na doznane krzywdy, upokorzenia i zbrodnie. Ludzie dokonują jej pod wpływem silnych emocji lub z wyrachowaniem odkładają w czasie, by jak najlepiej przygotować zemstę i by była ona jak najbardziej bolesna.
Każda epoka literacka charakteryzuje się czymś szczególnym, ale bardzo często łączy je tendencja do kreacji bohaterów, którzy zostali postawieni w charakterystycznej dla tego okresu sytuacji tragicznej i zmuszono ich do dokonania wyboru, który wpływa na całe ich życie. Zaobserwować to można w wielu epokach, między innymi w romantyzmie czy także dużo później, w dwudziestoleciu międzywojennym.
„Przedwiośnie” Stefana Żeromskiego oraz „Granicę” Zofii Nałkowskiej dzieli niemal dziesięć lat, jednak w kreacji głównych bohaterów tych utworów znaleźć można pewne podobieństwa. W „Przedwiośniu” opisane zostały losy Cezarego Baryki, pochodzącego z dobrej rodziny, którego życie zmieniła rewolucja i odzyskanie przez Polskę niepodległości.