Człowiek został stworzony do działania. Świadczy o tym sama jego cielesna natura – istnienie z wiecznie płynącej materii kształtuje naturę samego bytu. Dlatego też ciągle do czegoś dążymy, chcemy zmieniać otaczający nas świat i samych siebie. Wielkość założonych przez nas celów określa ambicja.
Człowiek w swoim życiu przeżywa wiele stanów i emocji. Jednym z nich jest cierpienie, którego doświadcza chyba każdy. Ma ono różne źródła – utrata bliskiej osoby, złamane serce, niespełnione marzenia, choroby i wiele innych czynników może powodować, że człowiek odczuwa ból. Jest to nieunikniony element ludzkiego życia.
To, co wiele ludzi ceni ponad wszystko inne, to szczerość i mówienie prawdy bez względu na wszystko. Przekłada się to na autentyczność w relacjach z innymi osobami. Czasami jednak człowiek zmuszony jest wejść w pewną rolę i odgrywania pewnych konwencji, jakie wymagane są od niego w określonych sytuacjach.
Bieda jest jednym z najbardziej przerażających stanów, które mogą dotknąć człowieka w czasie trwania jego życia. Łączy się ona z brakiem środków na zaspokojenie podstawowych potrzeb, głodem, niewłaściwym warunkami mieszkaniowymi, zaniedbaniem, chorobami, a czasami nawet śmiercią.
Los narodu żydowskiego jest losem trudnym, co zostało także uchwycone w literaturze. Historia Żydów jest także nierozłącznie spleciona z Polską, dlatego też motyw tego narodu często pojawia się w dziełach polskich autorów, zajmuje w nich wiele miejsca, a bohaterowie żydowskiego pochodzenia mają tam swoją liczną reprezentację.
W literaturze znaleźć można wiele portretów postaci kobiecych o zróżnicowanych charakterach i prezentujących różne światopoglądy. Wśród nich wyróżnia się motyw femme fatale – kobiety fatalnej, przynoszącej mężczyznom zgubę i nieszczęście.
Relacje ludzie powstają pod wpływem różnych czynników, ale jednym z najważniejszych spośród nich jest zaufanie. To dzięki niemu ludzie wiedzą, że mogą na sobie nawzajem polegać, zwierzyć się z różnych tajemnic czy mieć pewność, że w trudnej chwili ktoś przyjdzie im z pomocą. Gdy brakuje zaufania, to często jest to powód, dla którego wiele związków międzyludzkich po prostu się rozpada.
Każdy człowiek przeżywa w swoim życiu dobre i złe momenty, ale niektóre z nich można określić jako prawdziwie przełomowe, czyli takie, które często całkowicie zmieniają życie danej osoby. W takich chwilach ludzie podejmują rozmaite, często zaskakujące decyzje, a ich wybory bywają nawet niezrozumiałe dla innych.
Miłość jest jednym z najczęściej poruszanych tematów w literaturze, szczególną zaś popularnością cieszy się motyw miłości nieszczęśliwej. Cierpiący kochankowie zostali sportretowani wiele razy w różnych dziełach. Motyw miłości beznadziejnej i skazanej na niepowodzenie jest właściwie tak stary, jak sama literatura.
Jednym z najważniejszych motywów obecnych w literaturze jest theatrum mundi – teatr świata. Motyw ten przedstawia świat i ludzi jako teatr, scenę i grających na niej aktorów. Życie ludzkie sprowadzone jest w tym toposie do odgrywania z góry narzuconej człowiekowi roli.
Tradycja to coś, czym szczyci się chyba każdy kraj na świecie. Można w niej znaleźć obyczaje, reguły, zasady czy wspomnienia związane z historią danego obszaru, kultywowane od lat i przekazywane kolejnym pokoleniom. Wiele osób widzi w tradycji i w jej kontynuowaniu wartość samą w sobie i pielęgnuje dawne zwyczaje, które powstały często przed wiekami.
Idealizacja rzeczywistości to zjawisko, które towarzyszy wielu osobom i znane jest już od wieków. Ludzie lubią nadawać wydarzeniom, ludziom czy też przedmiotom cechy, których te nie posiadają tak naprawdę i wyobrażać sobie, że są lepsze niż ma to faktycznie miejsce.